زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

قسم به روز





قسم به روز به یکی از موارد قسم در قرآن اطلاق می‌شود.


۱ - موارد قسم به روز در قرآن



قرآن دو بار به روز قسم یاد کرده است:
۱. (والنهار اذا جلاها)؛ «سوگند به روز هنگامی که جهان را روشن سازد»؛
۲. (والنهار اذا تجلی)؛ «سوگند به روز هنگامی که جهان را به ظهور خود روشن سازد».
«نهار» به وقتی می‌گویند که نور گسترده می‌شود؛ و آن در شرع ، میان طلوع فجر تا وقت غروب خورشید و در اصل لغت، میان طلوع خورشید تا غروب آن است.
تقریبا همه مفسران قرآن اتفاق نظر دارند که در این دو آیه به «روز» سوگند یاد شده است.
آیه (قد افلح من زکاها) جواب مجموعه سوگندهای آغاز سوره شمس ، و آیه (ان سعیکم لشتی) جواب مجموعه سوگند‌های آغاز سوره لیل است.
[۵] رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص ۳۰۷-۳۱۶.
[۶] عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص ۱۳۱-۱۳۳.
[۸] سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۵۷.


۲ - فلسفه قسم به روز




۲.۱ - تفاوت فرجام‌ها


قسم خداوند به روز، درباره تفاوت فرجام انفاقگران با تقوا و بخیلان زراندوز:
وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‌ فَأَمَّا مَنْ أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌ وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌.

۲.۲ - گوناگونی تلاش انسان‌ها


قسم خداوند به روز، بر گوناگون بودن تلاشهاى انسان و شيوه‌ها و آثار آن:
وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‌ إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى.

۳ - صفات روز




۳.۱ - لحظه فروغ افكندن بر زمین


قسم خداوند به روز، در لحظه فروغ افكندن آن بر زمین:
وَ النَّهارِ إِذا جَلَّاها.

۳.۲ - درخشان شدن روز


قسم خداوند به روز، هنگام درخشان شدن آن:
وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى.

۴ - پانویس


 
۱. شمس/سوره۹۱، آیه۳.    
۲. لیل/سوره۹۲، آیه۲.    
۳. شمس/سوره۹۱، آیه۹.    
۴. لیل/سوره۹۲، آیه۴.    
۵. رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص ۳۰۷-۳۱۶.
۶. عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص ۱۳۱-۱۳۳.
۷. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۰۷.    
۸. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۵۷.
۹. لیل/سوره۹۲، آیه۲.    
۱۰. لیل/سوره۹۲، آیه۵.    
۱۱. لیل/سوره۹۲، آیه۷.    
۱۲. لیل/سوره۹۲، آیه۸.    
۱۳. لیل/سوره۹۲، آیه۱۰.    
۱۴. لیل/سوره۹۲، آیه۲.    
۱۵. لیل/سوره۹۲، آیه۴.    
۱۶. شمس/سوره۹۱، آیه۳.    
۱۷. لیل/سوره۹۲، آیه۲.    


۵ - منبع



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«قسم به روز».    
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۳، ص۲۸۳، برگرفته از مقاله «موارد قسم خدا (روز)».    


رده‌های این صفحه : قرآن | قسم | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.